«Την ελευθερία τραγουδώ που είναι πολύ ακριβή,
όπως ξέρει αυτός που για χάρη της απαρνιέται τη ζωή»:
Αυτά τα λόγια του Ιταλού ποιητή Δάντη Αλιγκέρι αποτελούν την προμετωπίδα του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν», έργο του Διονύσιου Σολωμού από τη συγγραφή του οποίου έχουν φέτος συμπληρωθεί 200 χρόνια.
Ήταν Μάιος του 1823, όταν ο Σολωμός, αντικρίζοντας απ’ τη Ζάκυνθο το θρυλικό Μεσολόγγι να χαροπαλεύει σ’ έναν άνισο αγώνα με τους Τούρκους, συνέθεσε –μέσα σ’ ένα μήνα καθώς λένε- τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν».
Ο φίλος του ποιητή Σπυρίδων Τρικούπης, φεύγοντας απ’ τη Ζάκυνθο για τη Ρούμελη, κρατούσε αντίγραφο του ύμνου για να το προσφέρει στον Μπάιρον. Δυστυχώς πριν να φτάσει στο Μεσολόγγι ο μεγάλος φιλέλληνας είχε ξεψυχήσει.
Δυο χρόνια αργότερα, το1825, τυπώθηκε, με τη φροντίδα του Τρικούπη, στην πολιορκημένη από τον Ιμπραήμ πόλη, στο τυπογραφείο του Δημητρίου Μενεσθέως.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΥΜΝΟΥ:
• Το 1828 μελοποιήθηκε από τον Κερκυραίο Νικόλαο Μάντζαρο πάνω σε λαϊκά μοτίβα, για τετράφωνη ανδρική χορωδία. Ακολούθησαν και άλλες μελοποιήσεις από τον Μάντζαρο ο οποίος υπέβαλε το έργο του στον Βασιλιά Όθωνα τον Δεκέμβριο του 1844.
• Το έργο διαδίδεται ως «Θούριος», αλλά ο Όθωνας δεν το εγκρίνει για ύμνο.
• Το 1861 ο Μάντζαρος το επανεξετάζει για 5η φορά και το κάνει σε ρυθμό εμβατηρίου, κατά παραγγελία του υπουργού Στρατιωτικών.
• Το 1865 ο Βασιλιάς Γεώργιος επισκέπτεται την Κέρκυρα μετά την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα, ακούει τον ύμνο από την μπάντα της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας και εντυπωσιάζεται.
• Εκδίδεται βασιλικό διάταγμα του Υπουργείου Ναυτικών που το χαρακτηρίζει «επίσημον εθνικόν άσμα». Διατάζεται η εκτέλεσή του σε κάθε ναυτική παράταξη του Βασιλικού Ναυτικού.
• Επίσης ενημερώθηκαν οι ξένοι πρέσβεις, ώστε να ανακρούεται και από τα ξένα πλοία στις περιπτώσεις απόδοσης τιμών προς τον Βασιλιά της Ελλάδος ή την Ελληνική Σημαία. Από τότε θεωρείται ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδος.
• Το ποίημα «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές· από αυτές οι 24 πρώτες καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος. Οι δύο πρώτες ανακρούονται και συνοδεύουν πάντα την έπαρση και την υποστολή της σημαίας και ψάλλονται σε επίσημες στιγμές και τελετές. Κατά τη διάρκεια της ανάκρουσής του αποδίδονται ορθίως τιμές στρατιωτικού χαιρετισμού «εν ακινησία».
• Από τις 18 Νοεμβρίου 1966 καθιερώθηκε με την απόφαση 6133 και Εθνικός Ύμνος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Για να τιμήσουμε λοιπόν τον μεγάλο «Αγωνιστή με την πένα», όπως αποκάλεσαν τον Διονύσιο Σολωμό, εργαστήκαμε πάνω στο μεγάλο αυτό έργο του, διαθέτοντας κάποιες ώρες του μαθήματος της Γλώσσας. Επίσης, προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε κάποια από τα κρυμμένα μυστικά του, διαβάσαμε και μάθαμε απ’ έξω μερικές στροφές του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν», απαγγείλαμε και τραγουδήσαμε κάποιες απ’ αυτές με τη χορωδία μας στη γιορτή της 25ης Μαρτίου.
Για να τυπώσουμε και να εμπεδώσουμε καλύτερα κάποια από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του ύμνου, ετοιμάσαμε και μια ομαδική εργασία, την οποία αναρτήσαμε για να την παρουσιάσουμε και στις υπόλοιπες τάξεις. Μπορείτε να πάρετε μια ιδέα στο παρακάτω λεύκωμα φωτογραφιών, καθώς και στο βίντεο που ακολουθεί με τα μελοποιημένα αποσπάσματα: